Nederland host in EU meeste beelden met seksueel misbruik

Sven Stijnman

6 oktober 2025

Nieuw onderzoek heeft aangetoond dat Nederland verantwoordelijk is voor meer dan 60% van het materiaal met seksueel misbruik van kinderen (CSAM) in West-Europa – en bijna een derde van het wereldwijde totaal – wat een noodsituatie in de hand werkt die het leven van miljoenen kinderen wereldwijd verwoest.

Deskundigen bevelen dringende maatregelen aan in de aanloop naar de Nederlandse verkiezingen.
1 op de 5 kinderen in West-Europa wordt jaarlijks geconfronteerd met ongewenste seksuele interacties en online misbruik.
De percentages CSAM variëren sterk tussen de Europese landen.
Overlevenden zeggen dat snelle maatregelen de wereldwijde crisis kunnen verlichten.

CSAM

CSAM verwijst naar alle visuele inhoud waarin kinderen jonger dan 18 jaar worden afgebeeld tijdens seksuele handelingen of op een seksueel getinte manier, met inbegrip van foto’s, video’s, digitale media of computergegenereerde beelden. De term heeft de voorkeur boven “kinderpornografie”, omdat hij benadrukt dat het materiaal misbruik documenteert en dat kinderen geen toestemming kunnen geven.

Nederland grootste host

Een nieuw rapport van het Childlight Global Child Safety Institute, gevestigd aan de Universiteit van Edinburgh, concludeert dat Nederland de grootste gastheer ter wereld is, verantwoordelijk voor 30% van alle CSAM wereldwijd.

De bevindingen hebben Childlight en de Nederlandse kinderrechtenorganisatie Terre des Hommes ertoe aangezet om Nederlandse parlementariërs die meedoen aan de komende Nederlandse parlementsverkiezingen op te roepen om krachtige, afdwingbare maatregelen te nemen om de crisis aan te pakken.

Zij waarschuwen dat kinderen in heel Europa en de rest van de wereld lijden onder de beschikbaarheid van CSAM op grote schaal en dat strenge wetgeving en handhaving het volume aan misbruikmateriaal online wereldwijd aanzienlijk zouden kunnen verminderen.

Hoogste CSAM-percentage

Childlight’s jaarlijkse Into the Light Index on Global Child Sexual Exploitation and Abuse berekent de beschikbaarheid van CSAM op landenniveau in West-Europa en Zuid-Azië, op basis van gegevens van INHOPE en het National Center for Missing and Exploited Children, die het probleem volgen. Dit percentage houdt rekening met de hoeveelheid misbruikmateriaal die binnen een land wordt gehost (op basis van de locatie van de server die het CSAM wereldwijd beschikbaar stelt) en het aantal meldingen van materiaal dat per hoofd van de bevolking is geregistreerd.

Hieruit blijkt dat Nederland veruit het hoogste CSAM-percentage in West-Europa heeft, met 880,9 meldingen per 10.000 inwoners, volgens gegevens uit 2024. Daarna volgen Slowakije met 193,7, Litouwen met 190 en Luxemburg met 186,3. Het hoogste percentage in Zuid-Azië was te vinden op de Malediven, met 94, gevolgd door Bangladesh met 64,1 en Pakistan met 41,3. Het Verenigd Koninkrijk heeft het 12e hoogste percentage van 34 West-Europese landen, met 41,8, en het laagste percentage is te vinden in San Marino, met 5,4. (Zie onderstaande tabel)

Ongewenste inhoud

Uit het onderzoek bleek ook dat ongeveer een op de vijf kinderen in West-Europa aangaf vóór hun 18e te maken te hebben gehad met ongewenste of onder druk gezette seksuele interacties online, ook wel online uitlokking genoemd.

Bovendien had 2,5% van de kinderen in West-Europa op 18-jarige leeftijd te maken gehad met het zonder toestemming maken en delen van seksuele afbeeldingen of video’s van kinderen, ook wel CSAM of Image-Based Sexual Abuse (IBSA) genoemd.

Uit het rapport bleek dat 2,2% van de kinderen in West-Europa dit soort schade in het afgelopen jaar had gemeld. Tegelijkertijd werd geschat dat één op de vijftien kinderen vóór hun 18e te maken had gehad met ongewenste seksuele inhoud, en één op de vijf in het afgelopen jaar.

Volgens Childlight is dit geen binnenlandse kwestie, maar heeft de omvang van CSAM die op servers in Nederland wordt gehost en daar wordt gemeld, verstrekkende gevolgen. Het maakt criminele netwerken mogelijk, wakkert de vraag naar nieuw misbruik aan en ondermijnt de inspanningen op het gebied van kinderbescherming in heel Europa.

Onaanvaardbare cijfers

“Wat er in Nederland gebeurt, blijft niet beperkt tot Nederland”, aldus Paul Stanfield, CEO van Childlight. “De Nederlandse data-infrastructuur wordt gebruikt om beelden van kindermisbruik wereldwijd te verspreiden, waaronder misbruik van kinderen in andere landen. Elke dag dat dit materiaal online blijft staan, worden kinderen opnieuw slachtoffer en worden misbruikers aangemoedigd. Dit is te voorkomen en er is dringend politieke wil nodig om hier een einde aan te maken.”

Terre des Hommes onderstreept dit en stelt dat uit de laatste cijfers blijkt dat als Nederland zich zou aansluiten bij het West-Europese gemiddelde, er in de afgelopen twee jaar 1,5 miljoen minder meldingen van door waakhonden gesignaleerd CSAM-materiaal dat in Nederland wordt gehost, nodig zouden zijn geweest.

“Deze cijfers zijn zorgwekkend en onaanvaardbaar”, zegt Gráinne Le Fevre, directeur van Terre des Hommes. “We dringen er bij Nederlandse politici op aan om snel actie te ondernemen. Er is betere regelgeving nodig om misbruik op deze schaal te stoppen. Het is nu tijd om in actie te komen.”

Directe risico’s voor kinderen

Het rapport van Childlight benadrukt de directe risico’s voor kinderen wereldwijd als gevolg van CSAM-meldingen en -hosting in Nederland.

Zodra CSAM daar wordt gehost, is het vrijwel direct toegankelijk voor misbruikers over de hele wereld, ook in Europa, waardoor de vraag verder wordt aangewakkerd en de kinderen wier misbruik is vastgelegd en verspreid, opnieuw getraumatiseerd worden.

Deze voortdurende beschikbaarheid van CSAM ondermijnt de inspanningen van Europese landen als het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk, die aanzienlijk hebben geïnvesteerd in opsporing, verwijdering en wetshandhaving. Terwijl die landen snel optreden om schadelijke inhoud te verwijderen, blijft materiaal dat in Nederland online blijft staan, verspreid worden, waardoor de handhaving op het hele continent wordt verzwakt, ondanks de inspanningen van de Nederlandse autoriteiten om het probleem aan te pakken.

Beter online veiligheid nodig

Rhiannon-Faye McDonald werd op 13-jarige leeftijd misbruikt nadat ze online was benaderd door een dader die zich voordeed als een tiener. Kort daarna kwam hij bij haar thuis en misbruikte haar persoonlijk. Tegenwoordig zet ze zich via de Marie Collins Foundation in voor betere online veiligheid.

Ze zei: “Technologiebedrijven hebben te lang winst boven veiligheid gesteld. Een stijgend aantal kinderen dat wordt misbruikt, is daar een direct gevolg van. Voor de meeste slachtoffers en overlevenden zijn de gevolgen, zelfs met de juiste ondersteuning, aanzienlijk en langdurig. We leven met misplaatste zelfverwijten en de angst om herkend te worden door degenen die de beelden of video’s van ons misbruik hebben gezien. Voor iedereen die denkt dat het “maar een foto” is, kan dit niet verder van de waarheid zijn.”

Meer onderzoek nodig

Childlight zei dat verschillende factoren ten grondslag kunnen liggen aan het Nederlandse probleem en dat meer onderzoek nodig is om de onderliggende oorzaken te identificeren, waaronder de rol van het land als wereldwijd knooppunt voor datacenters en internetknooppunten, de omvang en openheid van de hostingmarkt en mogelijke verschillen in hostingbedrijfsmodellen of verwijderingsprocedures. Wettelijke en regelgevende kaders kunnen ook van invloed zijn op zowel de snelheid waarmee inhoud wordt verwijderd als de zichtbaarheid van CSAM in monitoringgegevens, terwijl sterke detectiepartnerschappen het aantal meldingen kunnen vergroten in vergelijking met landen met een zwakkere monitoringcapaciteit.

Er zijn echter tekenen van verandering. In 2022 heeft de Nederlandse regering hervormingen doorgevoerd om het strafrechtelijk onderzoek naar CSAM te versterken, en zijn wetshandhavingsinstanties begonnen met het vergroten van hun verwijderingscapaciteit.

Pak het probleem met voorrang aan

Op EU-niveau wordt met voorgestelde regelgeving – waaronder de EU-verordening inzake seksueel misbruik van kinderen – beoogd technologiebedrijven te verplichten CSAM proactief op te sporen, te melden en te verwijderen. Als deze verordening wordt aangenomen, zou dit Nederland en andere lidstaten dwingen tot een meer interventionistische aanpak van inhoudscontrole, waardoor mogelijk langdurige mazen in de wetgeving inzake digitale hosting worden gedicht.

“Elke dag dat CSAM online blijft, worden kinderen opnieuw slachtoffer. Nederland heeft een unieke verantwoordelijkheid en kans om deze mazen te dichten en deze cyclus van schade te doorbreken”, aldus Gráinne Le Fevre, directeur van Terre des Hommes.

Childlight en Terre des Hommes dringen er bij de nieuwe Nederlandse regering op aan om dit probleem met voorrang aan te pakken, wetshandhavingsinstanties te ondersteunen bij het snel identificeren en verwijderen van CSAM, slachtoffers te identificeren en te beschermen, en daders voor de rechter te brengen.

Gevonden CSAM

Tabel 1. Berekend CSAM-percentage per 10.000 mensen voor landen in de door UNICEF geclassificeerde regio West-Europa, 2023-2024

Countries in Western Europe	CSAM rate 2023	CSAM rate 2024
Andorra	32.0	12.9
Austria	21.5	30.9
Belgium	36.0	22.9
Cyprus	56.4	42.6
Czechia	34.0	26.9
Denmark	20.0	17.5
Estonia	39.2	40.2
Finland	31.0	55.2
France	49.9	28.3
Germany	24.5	29.3
Gibraltar	38.4	23.9
Greece	24.4	16.7
Belgium	36.0	22.9
Hungary	26.6	34.8
Iceland	33.5	44.0
Ireland	6.0	53.5
Italy	15.0	22.6
Latvia	48.7	72.1
Liechtenstein	8.0	11.5
Lithuania	44.0	190.0
Luxembourg	125.7	186.3
Malta	32.0	22.9
Monaco	78.0	29.5
Netherlands	172.1	880.9
Norway	26.5	44.5
Poland	28.0	21.6
Portugal	44.0	25.7
San Marino	11.0	5.4
Slovakia	74.0	193.7
Slovenia	29.8	22.2
Spain	21.9	14.9
Sweden	36.8	95.2
Switzerland	56.8	21.5
United Kingdom	27.2	41.8