Kinderrechtencollectief: online veiligheid en kansengelijkheid onder grote druk

De nieuwste kinderrechtenmonitor Kinderrechten in Beweging laat een zorgwekkend beeld zien van de staat van kinderrechten in Nederland. Ondanks beloften en beleid staan fundamentele rechten van kinderen – zoals het recht op onderwijs, bescherming tegen armoede en online seksuele uitbuiting, en een menswaardige asielopvang voor kinderen – structureel onder druk. Het Kinderrechtencollectief, waar Terre des Hommes onderdeel van is, lanceert de kinderrechtenmonitor op 8 oktober tijdens het Verkiezingsdebat Kinderrechten. Kandidaat-Kamerleden gaan daar in debat over kansengelijkheid, online veiligheid en kinderen in de asielketen.

Kinderrechten zijn een plicht

‘Kinderrechten zijn geen gunst, maar een plicht,’ stelt Marc Dullaert, voorzitter van het
Kinderrechtencollectief. ‘Het VN-Kinderrechtencomité deed al een niet mis te verstane oproep aan
Nederland om veel meer te doen. Uit onze nieuwe monitor blijkt nu dat er op veel thema’s te weinig is
gedaan om kinderrechten beter te verankeren in wetgeving en te verbeteren in de praktijk. We zien dat
voorgenomen beleid en strategieën niet worden uitgevoerd. Juist voor kinderen is politieke stagnatie
rampzalig. Niks doen heeft op vele kinderlevens grote impact.’

Online seksuele uitbuiting

Eén op de twee jongeren tussen de 12 en 25 jaar krijgt ooit te maken met online seksueel misbruik of
seksuele intimidatie. Alleen al vorig jaar maakten 25% van de jongeren tussen 12 en 25 jaar één of
meerdere gebeurtenissen van online seksueel misbruik of intimidatie mee. Maar nog lang niet alle
gevallen worden geregistreerd. Het Meldpunt Kinderporno verwerkte in 2024 ruim 127.000
meldingen van online seksueel kindermisbruik. Ook werden 1.344 beelden gesignaleerd waarvan
vermoed wordt dat ze deels of geheel met kunstmatige intelligentie (AI) waren gemaakt – een nieuwe
en snelgroeiende dreiging.

Toenemende kansenongelijkheid

Daarnaast wijst de kinderrechtenmonitor op een groeiende kloof in kansen. In Nederland leeft één op
de 28 kinderen in armoede. Armoede beïnvloedt schoolprestaties: kinderen uit arme gezinnen of met
een migratieachtergrond krijgen vaker een te laag schooladvies. Het recht op onderwijs wordt in
Nederland stelselmatig geschonden. Steeds meer kinderen vallen buiten het onderwijs, en het
daadwerkelijke aantal ligt aanzienlijk hoger dan de officiële cijfers aangeven. Geschat wordt dat
minimaal 70.000 kinderen drie maanden of langer thuiszitten. En dat maar liefst 280.000 kinderen
verstoken zijn van volwaardig onderwijs. Kinderen met een beperking en hun ouders kunnen lang niet
altijd kiezen voor een reguliere, inclusieve school omdat ondersteuning vaak ontbreekt en er grote
regionale verschillen zijn in de uitvoering van passend onderwijs.

Schrijnende situatie kinderen in asielopvang

Voor kinderen in asielopvang is de situatie onverminderd schrijnend. Ondanks waarschuwingen van het
Hof van Justitie van de EU, inspecties en nationale instanties wordt het belang van het kind onvoldoende
meegewogen bij asielprocedures. Opvangplekken van asielkinderen voldoen niet aan de
randvoorwaarden voor een veilige en gezonde ontwikkeling. Het aantal kinderen in noodopvanglocaties
is de afgelopen twee jaar meer dan verdubbeld. Er zitten nu 7.699 kinderen in de kindonvriendelijke
(crisis)noodopvang. Bovendien wordt de maximale verblijfsduur van zes maanden continu
overschreden. En door lange wachttijden in de asielketen zijn kinderen jarenlang (soms meer dan drie
jaar) gescheiden van hun ouders. Dit is in strijd met het VN-Kinderrechtenverdrag en vraagt om acute
maatregelen.

Oproep

Uit de kinderrechtenmonitor editie 2025 blijkt dat tijdelijke oplossingen en losse beleidsinitiatieven niet
genoeg zijn om de aanbevelingen van het VN-Kinderrechtencomité te realiseren. Structurele wetswijzigingen en extra middelen zijn noodzakelijk. ‘Nederland blijkt niet in staat om kinderen te
beschermen. Alleen met een integrale kinderrechtenvisie en concreet uitvoeringsbeleid kunnen we
complexe problemen duurzaam aanpakken en de rechten en ontwikkelkansen van álle kinderen en
jongeren in Nederland garanderen’, zegt Dullaert.

Monitor Kinderrechten in Beweging

Het Kinderrechtencollectief laat met de online monitor Kinderrechten in Beweging jaarlijks zien hoe ver
de overheid is met het opvolgen van de adviezen van het VN-Kinderrechtencomité. Kinderrechten in
Beweging brengt data en beleidsveranderingen van het afgelopen jaar in beeld. Het laat op tien thema’s
zien waar beweging in zit en waar nog veel meer actie op moet worden ondernomen.

Over het Kinderrechtencollectief

Het Kinderrechtencollectief bestaat uit vijf kernleden: de kinderrechtenorganisaties Augeo Foundation,
Defence for Children, Kinderpostzegels, Save the Children en Terre des Hommes en met het Nederlands
Jeugdinstituut (NJi) als adviseur. Daarnaast zijn er tal van maatschappelijke organisaties die werken
met of voor kinderen aangesloten bij het collectief. Samen geven zij een stem aan de rechten van het
kind.