Meiden aan de leiding!
Als meisje of jonge vrouw krachtig je stem laten horen en opkomen voor thema’s die jou aangaan, zoals gelijke rechten voor mannen en vrouwen. Dáár draait het om in ons programma 'She Leads'. Belangrijk binnen het programma is de rol van de meisjes en jonge vrouwen als agents of change. Vandaag, op internationale vrouwendag, zetten we deze agents of change in the spotlight.
‘Iedereen heeft de power in zich om op te staan’
Dronkaards en drugsverslaafden: voor Sophia Nabukenya (27) was dat bijna normaal tijdens haar jeugd in Kampala, de hoofdstad van Oeganda. ‘Maar het was en is alles behalve een veilige omgeving om in op te groeien, zeker voor meiden. Ze worden uitgebuit en onderdrukt.’
Hoe ouder Sophia werd, hoe meer oog zij kreeg voor de misstanden in haar gemeenschap. Op haar twaalfde waren tien van haar vriendinnen al gestopt met school vanwege een zwangerschap. Sommigen kwamen nooit meer terug: een meisje overleed toen ze abortus probeerde te plegen, een ander werd uitgehuwelijkt.
‘Ik moet hier iets tegen doen.’
Een vriendin was al twee keer een ongeboren kindje verloren doordat ze werd mishandeld door haar man. Toen hij haar weer sloeg terwijl ze zwanger was, ging Sophia naar een lokale leider. ‘Waarom gebeurt dit,’ vroeg ze hem. ‘En waarom doet u niets?’ ‘We bemoeien ons niet met problemen tussen een getrouwd stel’, zei hij. ‘Toen realiseerde ik me: ik moet hier iets tegen doen.’
Meiden en jonge vrouwen zoals Sophia missen vaak de middelen om tegen zulke problemen in hun omgeving in actie te komen. Met ons nieuwe programma She Leads, een samenwerking tussen Terre des Hommes en drie andere organisaties, steunen wij ze bij het opkomen voor hun rechten. In veel landen in Afrika en het Midden-Oosten worden meisjes en jonge vrouwen namelijk uit het publieke domein geweerd.
Inspirerend voorbeeld
“Dankzij de GAA en Terre des Hommes kreeg ik een podium en de mogelijkheden om over problemen te praten met mensen op bepalende posities”, vertelt Sophia. “Het was een enorme kans.” Maar, zegt ze, die zakelijke resultaten zijn niet het enige wat het programma haar heeft gebracht. “Het heeft me ook veel zelfvertrouwen gegeven. Hiervoor voelde ik me soms slecht over mezelf vanwege mijn achtergrond, maar inmiddels ben ik een inspiratie voor veel jonge meiden. Mijn verhaal laat zien dat het niet uitmaakt wie je bent, waar je bent opgegroeid en wat je hebt moeten doorstaan. Iedereen heeft de power in zich om op te staan.”
> Ieder meisje heeft de potentie al in zich. Wij zorgen alleen voor de kennis en de middelen.
Agents of Change
Belangrijk binnen het She Leads-programma is de rol van de meisjes en jonge vrouwen als agents of change. Zij staan midden in hun gemeenschap en weten precies wat voor problemen er spelen. Daardoor zijn zij bij uitstek de personen die voor verandering kunnen zorgen.
“De opzet van dit programma is heel uniek”, legt projectmanager Henriette Kristiansen van Terre des Hommes uit. “Het zit al in de naam: She Leads. We laten haar – het meisje, de jonge vrouw – de leiding nemen.” Nog te vaak wordt er gekeken welke problemen er zijn, maar wordt daar namens meiden en jonge vrouwen door anderen over gesproken. Kristiansen: “Wij geven die macht terug. Ieder meisje heeft de potentie al in zich. Wij zorgen alleen voor de kennis en de middelen, zodat ze zélf kunnen praten over wat voor hen belangrijk is en voor verandering kunnen zorgen. Dat is denk ik heel powerful.”
Van lokale tot internationale aanpak
She Leads is actief in negen landen in Afrika en het Midden-Oosten (zie kaartje). Daarbij richten we ons op lokale gemeenschappen, maar zetten we ook in op verandering op grotere schaal: via regionale instellingen zoals de Afrikaanse Unie, andere landelijke betrokken partijen en bij de Verenigde Naties.
De onderwerpen die aangepakt worden, kunnen per land en zelfs per regio verschillen. Dat hangt af van wat er in een gemeenschap speelt. Denk bijvoorbeeld aan kindhuwelijken, tienerzwangerschappen of meisjes die niet naar school mogen. Bij het veranderen van de sociale normen, maar ook bij hun lobby voor goed overheidsbeleid, krijgen de meisjes hulp. “We leren ze bijvoorbeeld handige vaardigheden, zoals gesprekstechnieken”, zegt Kristiansen. “Hoe ga je om met verschillende niveaus in de macht en bij instellingen? Ze zitten uiteindelijk zelf aan tafel, praten met politici en belangrijke mensen binnen instituties.”
Duurzame impact
“Wij ondersteunen ze in dat proces, met als uiteindelijke doel dat de meiden zich zo ontwikkelen dat ze het verder zelf kunnen aanpakken. Dat is het hele duurzame aspect van She Leads: we willen ervoor zorgen dat er blijvende mechanismen ontstaan, zodat er ook wanneer het programma over vier jaar stopt nog impact wordt gemaakt. Een belangrijk onderdeel daarvan is het samenbrengen van jonge meisjes en vrouwen en het vormen van groepen. Daarmee creëren we een nog sterkere beweging.”
Een lichtend voorbeeld
Sophia uit Oeganda is een lichtend voorbeeld van wat deelnemers kunnen bereiken. Ze deed mee aan de Girls Advocacy Alliance (GAA), de voorganger van She Leads, en is in haar land inmiddels een van de gezichten in de strijd voor vrouwenrechten. Ze verscheen de afgelopen jaren veelvuldig in de media en zat onder meer aan tafel met ministers en de president. Door haar lobby is er zelfs gesleuteld aan een wet en is daaraan een paragraaf over kindhuwelijken toegevoegd. Sophia werkt nu voor Terre des Hommes als landencoördinator binnen het She Leads-programma.
Voortborduren op succes
She Leads borduurt voort op de lessen uit een eerder programma: de Girls Advocacy Alliance (GAA). Daarin werkten we samen met partnerorganisaties van 2016 t/m 2020 aan het uitbannen van geweld tegen meisjes en jonge vrouwen en aan het versterken van hun economische kansen in de samenleving.
“Bij GAA hadden we grotendeels van tevoren bepaald op welke onderwerpen we ons richtten,” vertelt Kristiansen. “Daarvan hebben we geleerd dat de levens van meiden erg kunnen verschillen en daarmee de problemen waar ze tegenaan lopen ook. Daarom laten we ze nu zelf de agenda bepalen.”
Impact van samenwerkingen
Terre des Hommes slaat in het vijf jaar durende She Leads-programma de handen ineen met Plan International Nederland, Defence for Children Nederland en het African Women’s Development and Communication Network (FEMNET), met steun van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
“Door zulke samenwerkingen kunnen we het meeste halen uit de middelen die we hebben”, legt projectmanager Henriette Kristiansen uit. “Soms overlappen de doelen en projecten van verschillende ngo’s elkaar. Dan zijn we elkaars concurrenten in het vragen voor aandacht en het verkrijgen van bijvoorbeeld financiële steun. Bij een samenwerking zoals She Leads werken we gezamenlijk aan hetzelfde doel. Daardoor hebben we een veel sterkere stem en is de kans veel groter dat alle partijen naar ons luisteren. We kunnen dus veel meer impact maken.”
Wist je dat?
Dit item ook is verschenen als artikel in ons digitale magazine 'Terre Online' ? Terre Online verschijnt 3 keer per jaar. Je ontvangt automatisch een link in je mailbox bij het verschijnen van de nieuwe edities, lekker makkelijk!