Diale (15): ‘Ik ben blij dat ik weer op school zit’

De 15-jarige Diale* groeit op in een dorp in Teso North, Busia, Kenia. Hij woont hier met zijn moeder, zijn vader heeft hij nooit gekend. Diale’s moeder  werkt op verschillende boerderijen, maar heeft moeite om rond te komen; ze verdient zo’n 1,07 euro per dag. Met dit kleine bedrag kunnen Diale en zijn moeder nauwelijks in hun basisbehoeften voorzien. 

Het leven thuis

In 2013, Diale was vier jaar oud, moest het gezin noodgedwongen verhuizen door conflicten met de familie van zijn vader. Het land werd verkocht en de familie moest opnieuw beginnen in een ander dorp.  Op dit moment heeft Diale’s familie twee huizen. Zijn moeder woont in het ‘hoofdhuis’, een eenvoudig huisje met muren van leem en een dak van gras. Diale slaapt in het huisje dichtbij. Ze koken hun maaltijden buiten op de stenen ovens, maar Diale wil een keuken bouwen om makkelijker te kunnen koken. Voor koken en drinken halen ze hun water uit een beekje. Ze hebben elektriciteit, maar soms valt die uit als ze het niet kunnen betalen. Ook hebben ze een klein stukje land waar ze cassave en bananen verbouwen. 

Toen Diale klein was, kreeg hij vaak maar heel weinig te eten per dag. Soms maar één maaltijd , als er überhaupt al voedsel beschikbaar was. Hij at dan cassave, maispap of groenten, maar meestal was dit niet genoeg om te groeien en gezond te blijven. Soms gingen er dagen voorbij zonder eten. Als het echt moeilijk werd, dronk hij soms warm water om z’n honger te stillen.Ook kon zijn moeder, als hij ziek was, geen medicijnen kopen omdat daar geen geld voor is. 

Onderwijs ondanks alle obstakels

Diale, nu in het tweede jaar van de middelbare school, heeft veel obstakels moeten overwinnen om te komen waar hij nu staat. Het afronden van de basisschool was al een flinke uitdaging. Hij werd regelmatig naar huis gestuurd vanwege gebrek aan schoolgeld. Toch slaagde hij erin om de overstap naar de middelbare school te maken. Helaas bleef de financiële last van het schoolgeld Diale parten spelen. Soms moest hij wekenlang thuis blijven. De voortdurende angst dat hij het schoolgeld niet kon betalen, was zwaar voor hem. En belemmerde zijn concentratie en focus op school. Om de financiële druk op zijn moeder te verlichten, hielp Diale haar op het land, voornamelijk met onkruid wieden.

Kinderarbeid
In dit dorpje, gebeurt het vaak dat kinderen zoals Diale in een vicieuze cirkel van kinderarbeid terecht komen om hun families te helpen. Toen Diale nog maar zeven jaar oud was, begon hij al met werken en verdiende hiermee 35 eurocent per jerrycan zand van 20 liter. Samen met andere jonge jongens schepte hij zand bij de rivier die Kenia en Oeganda van elkaar scheidt. Het was zwaar lichamelijk werk en dit had veel impact op zijn gezondheid. Hij kreeg onregelmatig betaald en soms bleef hij zelfs met lege handen achter, ondanks al dat harde werk wat hij heeft gedaan.

Zand scheppen en dragen was zwaar en vermoeiend. Ik heb dit werk heel lang gedaan. Mijn lichaam en spieren deden heel veel pijn, en daarna was het moeilijk om nog iets anders te doen. Thuis had mama het ook moeilijk en was ze erg verdrietig. Als ik haar zag, werd ik zelf ook verdrietig.

— Diale

Door dit werk liep Diale verschillende risico’s. Mannen uit Oeganda kwamen vaak naar de rivier om drugs te gebruiken. Dit vormde een gevaar voor iedereen die ze tegenkwamen. Op een dag – Diale herinnert zich de exacte datum niet meer, door uitputting en bedwelming –  werd hij door deze mannen gedwongen om bhang (cannabis) te roken. Uit angst voor zijn veiligheid durfde hij niet te weigeren.

Hulp en ondersteuning
Diale ontmoette in juni 2023 een mentor van ICS, een organisatie die deel uitmaakte van het Action Against Child Labour-project. Op dat moment was Diale bezig met het scheppen van zand, en werd na een gesprek al snel duidelijk hoe urgent Diale’s situatie was.

Toekomstdromen en ambities
Toen Diale de nodige hulp had ontvangen, kon hij weer naar de middelbare school. Hij kreeg schoolmateriaal, waaronder boeken, pennen, potloden en gummen, zodat hij zich volledig op school kon richten.

Ook krijgt Diale extra schoolbenodigdheden zoals schoenen, een uniform en een schooltas. Daarnaast neemt hij deel aan groepstherapie om hem emotionele ondersteuning te bieden. Zijn positieve ontwikkeling is nu duidelijk zichtbaar: hij zet zich actief in voor zijn opleiding en maakt gebruik van de schoolmaterialen die hij via het project heeft ontvangen.

Toch blijft het voortdurende probleem van het betalen van schoolgeld een zorg voor Diale en zijn moeder… Ze zijn bang dat hij dan toch terug zal keren naar kinderarbeid.

Blijvende begeleiding
Daarom zal Diale blijvende begeleiding en ondersteuning krijgen. Om de twee maanden bespreken we met Diale zijn situatie en hoe het op school en met hem persoonlijk gaat. De school waar hij nu naartoe gaat, is ook actief betrokken bij het proces en de voortgang van Diale.

*Om zijn privacy te beschermen, hebben we zijn naam gewijzigd.