Geen social media-verbod: kinderen moeten online veilig zijn 

Deze week publiceerde staatssecretaris Vincent Karremans (Jeugd, Preventie en Sport) richtlijnen voor ouders. Hierin worden ouders geadviseerd kinderen hun eerste smartphone te geven in groep 8 van de basisschool (leeftijd 11-12 jaar) en hen pas vanaf 15 jaar toe te staan sociale media-apps te gebruiken.

‘De primaire verantwoordelijkheid ligt bij de technologiebedrijven’

Terre des Hommes Nederland is blij dat de overheid aandacht heeft voor de online ervaringen van kinderen en actie onderneemt. Tegelijkertijd vinden wij dat het advies om jongeren van 13 jaar en ouder te weren van sociale media niet de oplossing is. Terre des Hommes Nederland erkent de risico’s van schadelijke content, (seksueel) misbruik en verslavende algoritmes en begrijpt de zorgen van ouders volledig. Toch ligt de primaire verantwoordelijkheid om kinderen te beschermen bij de technologiebedrijven — niet bij kinderen zelf.

Kinderen verdienen toegang én bescherming

Digitale platforms zijn niet alleen risicovolle plekken, maar vormen ook een omgeving waar kinderen leren, zichzelf kunnen uiten, contact maken met leeftijdsgenoten en een gevoel van saamhorigheid vinden. Dit geldt in het bijzonder voor kwetsbare groepen, zoals LHBTQIA+ jongeren, kinderen met een beperking of kinderen die offline weinig steun ervaren. Ook zoeken kinderen via deze platforms juist naar hulp en ondersteuning. Een social media verbod ontneemt hen deze kansen én negeert hun rechten hierin.

Daarom werkt Terre des Hommes Nederland samen met lokale partners, met ouders, kinderen, jongeren en anderen aan het voorkomen en aanpakken van online seksuele uitbuiting, wereldwijd, ook in Nederland

Een algemeen verbod werkt niet

Recent Nederlands onderzoek laat zien dat er brede steun is onder het publiek voor een social media-verbod voor kinderen onder de 16 jaar, vooral uit bezorgdheid over hun welzijn. Hoewel die zorgen begrijpelijk zijn, lost een verbod het probleem niet op. Kinderen gaan alsnog manieren vinden om sociale media te gebruiken – maar dan zonder de bescherming die ze nodig hebben. Kinderen die de leeftijdsgrens omzeilen, lopen nog steeds risico op schade, maar zullen dit waarschijnlijk niet melden uit angst om gestraft te worden. Ze verdwijnen vervolgens uit beeld. Recent onderzoek van de Britse toezichthouder van online platforms Ofcom toont aan dat 1 op de 3 kinderen liegt over zijn of haar leeftijd om toegang te krijgen tot volwassen content op sociale media.

Het echte probleem: onveilige platforms

In plaats van kinderen uit te sluiten, pleiten we ervoor dat platforms ontworpen worden met de veiligheid van kinderen als uitgangspunt – wat nu nog niet het geval is. Dat betekent dat platforms veiligheid inbouwen in het ontwerp van hun diensten en ze gebruikmaken van betrouwbare leeftijdsverificatie. Ook moeten ze ervoor zorgen dat kinderen en jongeren digitale ervaringen kunnen opdoen die écht passen bij hun leeftijd. Platforms moeten grondige, onafhankelijke en effectieve beoordelingen uitvoeren op hun ontwerpen in relatie tot kinderrechten. Ook moeten ze materiaal waar kindermisbruik op te zien is, actief en doeltreffend opsporen, identificeren en rapporteren

Techbedrijven en overheden aan zet!

Sociale mediabedrijven moeten verantwoordelijk worden gehouden voor de bescherming van kinderrechten. Ook zijn ze verantwoordelijk voor het creëren van een online omgeving die veilig en passend is voor kinderen. Overheden moeten ervoor zorgen dat bedrijven met hun platforms niet bijdragen aan het in gevaar brengen of schenden van kinderrechten.
Laten we kinderen niet straffen voor onveilige platforms.

Laten we hen in plaats daarvan digitaal weerbaar maken en technologiebedrijven verantwoordelijk houden voor een veiligere online wereld. Kinderen hebben bescherming nodig, geen uitsluiting.